بررسی اثرات سیاست های پولی و مالی دولت بربهره وری و بازدهی آموزشی آموزش و پرورش

چکیده : دستگاه آموزش و پرورش به عنوان یکی از بزرگترین و همگانی ترین نهاد های اجتماعی، چیزی جزء یک نظام کلان تصمیم گیرنده، برنامه ریز و مجری نیست که مجموع تلاش خود را به رشد وتعالی انسان ها معطوف می سازد. شاید از وقتی که دولت ها در قالب تشکیلاتی منظم، نقش فراگیرتری در فرآیند آموزش و پرورش برعهده گرفتند، مسائل مالی و اقتصادی آموزش و پرورش به صورت روشن تر و جدی تر مطرح گردید.آموزش به دو طریق رسمی (مدارس ودانشگاهها ) وغیررسمی (رادیو ،روزنامه و....) ارائه می گردد. در همه کشورها آموزش و پرورش ازسوی دوبخش خصوصی و عمومی ( دولت ) حمایت می شود.طبق قانون اساسی کشورمان آموزش و پرورش رسمی بر عهده دولت است وبراساس مصوبه مجلس قسمتی از بودجه کل کشور به آموزش و پرورش اختصاص می یابد . با عنایت به اهمیت بحث تامین منابع مالی آموزش و پرورش، سوالات اصلی تحقیق عبارتند از : 1-بار مالی آموزش و پرورش چگونه باید بین حکومت و اشخاص تقسیم گردد. 2- اثرات منابع مالی آموزش و پرورش بربازدهی آموزشی آن چگونه خواهد بود. 3- آیا باتغییر شاخص هایی مانند سهم بودجه آموزش و پرورش از بودجه دولت وتولید ناخالص داخلی، بازدهی آموزشی در آموزش و پرورش تغیییر پیدا کرده است ؟ در همین راستا هدف اصلی این پژوهش بررسی اثرات سیاست های پولی و مالی دولت بربهره وری و بازدهی آموزشی، آموزش و پرورش می باشد. هدف دیگر این تحقیق بررسی ارتباط بین منابع تامین کننده با بهره وری وبازدهی آموزشی، آموزش و پرورش است.در این رابطه فرضیات زیر مورد بررسی قرار گرفته است:1- با افزایش تولید ناخالص ملی و بودجه آموزش وپرورش درصد قبولی دانش آموزان افزایش می یابد.2- با تغییر در بودجه آموزش و پرورش و تولید ناخالص داخلی نرخ ثبت نام تغییر پیدا کرده است.3- ترک تحصیل با بودجه آموزش و پرورش و تولید ناخالص داخلی ارتباط دارد. 4- با افزایش بودجه آموزش و پرورش وتولید ناخالص ملی نسبت کارکنان با مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر افزایشمی یابد.بعد ازبررسیاجمالی ادبیات موضوع،مطالعات انجام شده در سطح داخل کشور و جهان مورد بررسی قرار گرفتندو چارچوب تئوریکی تحقیق ارائه شد. پژوهش حاضر از نوع کمی و توصیفی است که در آن از داده هایآماری از آموزش و پرورش،معاونت مطالعات راهبردی رئیس جمهور،بانک مرکزی در بین سالهای 1368- 1385 استفاده شده است. تحلیل داده ها برمبنای تحلیل رگرسیون چند متغیره به روش olsوgls صورت گرفت.ایستایی داده ها با استفاده از آزمون ریشه واحد فیلیپس پرون مورد بررسی قرار گرفت.نتایج نشان می دهد کهبهره وری و بازدهی آموزشی به دوبخش کمی ( کارایی ) و کیفی (اثر بخشی) تقسیم شده است.بررسی کمی و تحلیل های آماری؛در رابطه با سیاست های پولی و مالی دولت بر بهره وری و بازدهی آموزشی بیانگر آن استکه، تغییر و افزایش دربودجه اسمی آموزش و پرورش (آمارها نشان می دهد که گرچه مجموع اعتبارات جاری، عمرانی آموزش و پرورشدر سالهای اخیر به ظاهر سیر صعودی دارد اما به علت تورم و کاهش قدرت خرید و عدم تناسب اعتبارات با این عوامل ، عملاً به قیمت ثابت کاهش یافته است) درکمیت (کارائی) یعنی میزان قبولی دانش آموزان، نرخ ثبت نام دوره ابتدایی و ترک تحصیل دانش آموزان بی تاثیر بوده است.ازسوی دیگر افزایش در بودجه اسمی و هزینه نهایی دولت در بخش آموزش و پرورش درکیفیت ( اثر بخشی) آموزشی؛ کاهش نسبت دانش آموز به معلم و تراکم کلاسی و همچنین میل معلمان برای ادامه به تحصیل در مقاطع ابتدایی،راهنمایی و متوسطه اثر مثبتی داشته است. تولید ناخالص داخلی بر افزایش نرخ ثبت نام و کاهش ترک تحصیل در دوره راهنمایی و درجذب دانش آموزان درمدارس غیر انتفاعی اثر مثبتی داشته است. وازگان کلیدی : بهره وری، بودجه آموزش و پرورش، کارایی و اثر بخشی